واشر سرسیلندر چیست و سوختگی آن چه علائمی دارد؟
واشر سرسیلندر یکی از مهمترین، اساسیترین و البته بزرگترین واشرهای پیشرانههای احتراقی است که درون شکافی میان سرسیلندر و بلوک موتور قرار میگیرد. این قطعه که معمولا از جنس آزبست (پنبه نسوز) و فلز ساخته میشود، وظیفه آببندی تمامی منافذ و مجاری موجود در سطح بلوک موتور و سرسیلندر را برعهده دارد.
همانطور که احتمالا اطلاع دارید موتور خودرو بهمنظور انجام صحیح وظایف خود همواره به وجود مقدار کافی روغن موتور و مایع خنککننده یا همان آب رادیاتور وابسته است تا تمامی بخشهای آن بتوانند در کمال صحت و بدون بروز نقص به کار خود ادامه دهند. هر عاملی که کیفیت و میزان روغن موتور یا آب رادیاتور را تحت تاثیر منفی قرار دهد، میتواند موجب ایجاد صدمات گسترده در پیشرانه شود؛ یکی از شایعترین عواملی که سطح کیفی این دو مایع را تهدید میکند، اختلاط آنها با یکدیگر است.
در صورت نشت آب به روغن موتور، خاصیت روانکاری این ماده کاهش یافته و متعاقبا احتمال بروز عیوب جدی نظیر یاتاقانزدن و قفل شدن میللنگ دور از انتظار نخواهد بود. همچنین ورود ذرات روغن به آب رادیاتور نیز میتواند ویژگی خنککنندگی آن را کاهش دهد و اثرات مخربی ناشی از افزایش دما و کاهش سطح روغن موتور بر قطعات حساس نظیر رینگ پیستونها، یاتاقانها و… داشته باشد. مهندسان بهمنظور جلوگیری از اختلاط آب و روغن و همچنین عدم نشت گازهای محفظه احتراق از درون سیلندر به فضای مابین بلوک و سرسیلندر، از یک واشر نسوز به نام واشر سرسیلندر بهره گرفتهاند تا مانع از نشت هر کدام از این مایعات به خارج از مجاری و مسیرهای ویژه تعریف شده برای آنها شوند.
لازم به ذکر است که واشر سرسیلندر علاوه بر ممانعت از نشت آب به درون کانال روغن یا برعکس، مانع از رخداد انواع نشتیهای زیر نیز خواهد شد:
نشت گازهای حاصل از انفجارات درون سیلندر از شکاف میان بلوک و سرسیلندر
نشت گازهای حاصل از احتراق هر سیلندر به خانههای مجاور
نشت گازهای حاصل از احتراق به درون کانال آب و روغن موتور
نشت روغن و آب از طریق درز سرسیلندر و بلوک به بیرون از موتور
واشر سرسیلندر خوب باید دارای چه ویژگیهایی باشد؟
از جمله مهمترین خواص یک واشر سرسیلندر مناسب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- از مواد فرمپذیر تشکیل شده باشد تا فرایند ساخت آن آسانتر شود.
- مقاومت مناسبی از خود در برابر ترکیبات شیمیایی نظیر روغن موتور، ضد یخ بنزین و… نشان دهد و دچار خوردگی نشود.
- خاصیت الاستیک و ارتجاعی مناسبی داشته باشد تا بتواند خلل و فرج سرسیلندر و بلوک موتور را بهخوبی پر کند.
- تحت فشار و دمای بالا از دوام و مقاومت مناسبی برخوردار باشد.
- در برابر تنشهای وارده از سوی سرسیلندر و بلوک موتور استحکام کافی از خود نشان بدهد.
چه عواملی باعث سوختن واشر سرسیلندر میشوند؟
اگر واشر سرسیلندر به هر دلیلی آسیب ببیند و دیگر قادر به انجام وظیفه خود در آببندی کانالهای آب و روغن و… نباشد، در اصطلاح فنی گفته میشود که واشر سرسیلندر سوخته و ماشین واشر زده است. مهمترین عاملی که سبب سوختن واشر سرسیلندر میشود، افزایش بیش از حد دمای پیشرانه و داغ شدن غیر عادی موتور است. از جمله مهمترین عللی که داغ شدن بیش از حد موتور و سوختن واشر سرسیلندر را در پی دارند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- خرابی رادیاتور و مسدود شدن مجاری آبرسانی موتور
- عمل نکردن فن خنککننده رادیاتور که خود میتواند از نقص در موتور فن، رله، مقاومت، فیوز و سیمکشی فن نشات بگیرد.
- قفل شدن ترموستات
- معیوب بودن واترپمپ
- فشار آوردن بیش از اندازه و طولانی مدت بر موتور
- کاهش سطح مایع خنککننده موتور بهدلیل نشتی و…
علائم سوختن واشر سرسیلندر کدامند؟
سوختن واشر سرسیلندر میتواند نشانههای متعددی داشته باشد که در ادامه به شاخصترین آنها اشاره شده است:
تغییر رنگ روغن موتور به حالت شیری (نسکافهای): اگر رنگ روغن موتور به شیری تغییر کند، این مسئله نشاندهنده نفوذ آب به درون آن بوده و نمایانگر بروز ایراد احتمالی در واشر سر سیلندر است. شما میتوانید با بررسی بخش پشت درپوش پلاستیکی روغن موتور یا انتهای گیج شاخص روغن به حضور یا عدم وجود مایع شیری رنگ درون موتور پی ببرید.
اگر سوختن واشر سرسیلندر موجب نشت آب به درون محفظه احتراق شود، معمولا خروج آب یا دود نسبتا غلیظ سفید رنگ از اگزوز بسیار محتمل خواهد بود. البته خروج بخارات سفید رنگ در هوای سرد و مرطوب زمستان از اگزوز نمیتواند دلیل محکمی بر سوختن واشر سرسیلندر باشد.
وجود حباب درون محفظه رادیاتور نشانهای بر سوختن یا نقص در واشر سرسیلندر است.
وجود ذرات روغن و آلودگیهای دیگر درون محفظه رادیاتور میتواند دلیلی بر سوختن یا نقص در واشر سرسیلندر باشد.
کاهش سطح مایع خنککننده در بازههای زمانی کوتاه بدون وجود نشتی در موتور، میتواند دلیل بر سوختن واشر سرسیلندر باشد.
در پایان توصیه میشود به منظور اجتناب از سوختن واشر سرسیلندر خودرو، همواره طی بازههای زمانی کوتاه اقدام به کنترل سطح مایع خنککننده کرده و نسبت به عملکرد صحیح فن رادیاتور اطمینان حاصل کنید. حضور مقدار مناسب ضدیخ در مایع خنککننده امری کاملا ضروری بوده و ربطی به زمستان یا تابستان بودن فصل ندارد.
منبع: شیپور